Öncü TV Haber Müdürü Canan Üstüner’in hazırlayıp sunduğu, Öncü TV ekranlarının sevilen sabah kuşağı “Güne Merhaba” programının son yayınlanan bölümüne Düzce Atatürk Devlet Hastanesi Çocuk Kardiyoloji Uzmanı Uzm. Dr. Fatih Karagözlü konuk oldu. Programda, çocuklarda sıklıkla görülen kalp rahatsızlıkları ve göğüs ağrıları ile ilgili önemli bilgileri ailelerle paylaşan Karagözlü, çocuklarda görülen bütün göğüs ağrılarının doktora gitmek için bir sebep olduğuna dikkat çekti.
“Çocuklarda kalp rahatsızlıkları nadir gözüküyor”
Çocuklarda kalp rahatsızlıklarının çok nadir gözüktüğünün altını çizen Karagözlü, 3,05 – “Bütün göğüs ağrıları doktora gitmek için bir sebeptir. Bütün ağrılarda bir çocuk doktoruna göstermek gerekiyor çocuğu. Çocuk doktoru da gerekli değerlendirmeleri yapıp, gerekirse çocuk kardiyolojisine yönlendirmesi gerekiyor. Burada onların bir de şöyle bir şeyi var eğer patolojik bir şey bulmazlarsa, bir sıkıntı olduğunu görmezlerse, o zaman aileyi bir şekilde teselli etmesi gerekiyor. Çünkü bütün anneler babalar dediğiniz gibi korkudan dolayı, yine bir çocuk kardiyolojisi görmek istiyor. Tatmin olmuyorlar, orada çocuk doktorlarına büyük bir iş düşüyor, çünkü göğüs ağrılarının yüzde 1’i ile yüzde 5’i arasında çocuklarda kalp kaynaklı olduğu için, çok nadir görülen bir şey ve erişkinler gibi değil çok korkulacak şeyler çıkmıyor göğüs ağrısının altından. Biraz daha tedirgin olmaktan kurtulmak gerekiyor bu durumlarda” diye konuştu.
“Her göğüs ağrısı, kalp rahatsızlığı demek değildir”
Çocuklarda görülen her göğüs ağrısının kalp rahatsızlığı olmadığını kaydeden Karagözlü, 4,30 – “Çoğu kalp dışı olanları söyleyeyim önce. İğne batar, bıçak saplanır gibi bir ağrı söylüyorsa bunun egzersizle bir alakası yok ise, kendiliğinden olan bir ağrı ise bu daha çok kalp dışı nedenlerden olan ağrılarda meydana gelen bir şey. Ama onda da uykudan uyandıracak kadar ağrılar olabiliyor, bazen haftalar sürebiliyor, bazen aylar sürebiliyor, uzun süreçli bir şey olduğu için yine bir tedirgin ediyor aileyi, ama genelde iyi huylu ağrılar oluyor bunlar. Daha çok nedenini bulamadığımız ağrılar oluyor, kas kaynaklı olabiliyor, kemik kaynaklı olabiliyor, bu tarz şeyler olabiliyor. Yaklaşık yüzde 50, yüzde 60`ı zaten nedenini bulamadığımız ağrılar olabiliyor, ama neden ağrıdığını tahlil de yapsak, muayenede de baksak kapsamlı bir araştırma yapsak da bulamadığımız bir göğüs ağrısı nedeni olabiliyor. En çok neden bu aslında, nedenini bulamadığımız bir sebepten dolayı ağrı olabiliyor. Ondan sonra ki sebepler de daha çok kas, kemik dokusunun özellikle iman tahtası ile kaburgaların birleştiği yerin çocuklarda kıkırdak doku, canlı doku olması nedeniyle, erişkin yaşa geldiğimizde burası kemikleşmiş oluyor, ölü dokuya doğru dönmüş oluyor orası çocuklarda canlı doku olduğu için hem enfeksiyona açık oluyor, hem travma ya açık oluyor. Hem travma, hem enfeksiyon o bölgede ağrı yapabiliyor. Basit bir solunum yolu enfeksiyonu sonrasında orada bir ağrı oluşabiliyor ve haftalar, aylar sürebiliyor. Genelde gördüğümüz şeyler bunlar oluyor. Akciğerde astım, akciğer enfeksiyonları, akciğer zarı ile akciğer arasında, sıvı birikmesi o tarz şeyler de göğüs ağrısına neden olabiliyor. Ondan sonraki neden daha çok mide, bağırsak ile ilgili reflü, gastrit gibi hastalıklar da göğüs ağrısı yapabiliyor. Aslında göğüs ağrısının en son nedeni kalp” şeklinde konuştu.
Çocuklarda kalp hastalıkları nasıl ortaya çıkıyor?
Kalpten kaynaklandığına işaret eden ağrı bölgeleri hakkında detaylı bilgilendirme yapan Karagözlü, konuşmasına şu şekilde devam etti:
7,14 – “Kalp ile ilgili olan ağrılar iki kola, çeneye genelde yaygın bir ağrı zaten kalp ile ilgili olan ağrılar. Diğer ağrılar iğne batıyor, bıçak saplanıyor gibi ağrılar tarif ederken, bu sefer yeri söyleyemiyor, bölge gösteriyor. Daha çok baskı yapıcı, boğar tarzda, ölüm hissi olacak kadar, soğuk terlemesi olacak kadar, çarpıntı eşlik eden daha yoğun bir ağrıdır. Sırta da vurabiliyor, onun için sırta vuran ağrı dediklerinde bir şüphelenmek gerekiyor. En başta yine bir doktora görünmesi gerekir. Basit bir EKG ve kan tahlili ile bir sıkıntı var mı, yok mu? Anlaşılabildiği için, en azından onu bir ekarte etmek gerekiyor. Eğer öyle bir şey yoksa ondan sonra takip edilebilecek bir durumda, ama ağrı devam ediyor diye kalp kaynaklı demek doğru olmuyor. Ama en başta doktora gitmek gerekiyor, orada bir sıkıntı yoksa o ağrının kalp dışı bir nedenden olduğunu anlayıp ona göre başka tahliller gerekiyorsa, onları yapmak gerekiyor.”
Masum Üfürüm kalp hastalığı mı?
Özellikle yeni doğan çocuklarda sıklıkla görülen masum üfürümünün bir kalp rahatsızlığı olmadığını dile getiren Karagözlü, şu ifadeleri kullandı:
9.,20 - “Üfürüm normalde kalbin normal seslerin dışında uğultu gibi diyebileceğimiz ekstra bir ses duyulmasıdır aslında. Üfürüm duyulan çocuklarda yaklaşık yarısında zaten kalp nedenli bir şey çıkmıyor. Masum üfürüm dediğimiz şeyler oluyor. Bu masum üfürümde herhangi bir şeye gerek yok, kalp ile ilgili bir sıkıntı yok. O ses duyulsa da bir sıkıntı yok kalpte. Onu takip etmek de çok gerekli değil. Eğer bir sıkıntı olursa, kalp ile ilgili bir şey varsa, onu takip etmek gerekiyor. Masum üfürüm dendikten sonra, ondan korkulacak bir şey yok. Onun zaten nedenini de çok bilmiyoruz, ama kalbin sol tarafında ekstra bir kas bandı gibi bir şey olabiliyor, çocuklarda onunda herhangi bir sıkıntısı olmuyor, normalde takip gerektiren bir şey değil masum üfürüm.”
"Yeni gelişen üfürümlere dikkat etmek gerekiyor”
10,36 “Bebeklikten sonra birden ortaya çıkan üfürümlerde altta yatan başka bir hastalık olabiliyor.” diyen Karagözlü, konuşmasını şu şekilde sürdürdü:
“Doğuştan olmayan mesela romatizma kalp hastalığı. Daha çok 5 - 15 yaş arasında görülen bir boğaz enfeksiyonu, streptokok enfeksiyonu dediğimiz bir enfeksiyon sonrasında. Yaklaşık enfeksiyondan, 2 hafta sonra başlayan genelde eklemlerde ağrı gezici bir ağrı, şişlik ve kızarıklıkla başlıyor ve kalp kapakçıklarını etkileyebiliyor. Kalp kapakçıklarını çok etkilerse, bu sefer kapakta yetersizliğe neden olup,ona bağlı bir üfürüm gelişebiliyor. Yeni gelişen bir üfürümse buna dikkat etmek gerekiyor. Onun dışında kalp enfeksiyonu dediğimiz, kalbin çok nadir de olsa bir enfeksiyonu olabiliyor. Kalp kasının, kapaklarının enfeksiyonu gibi şeylerde, onlarda da yeni başlayan üfürümler olabiliyor. Onun için daha önce duyulmamış bir üfürüm, yeni başlıyorsa onu bir kalp doktoruna göstermek gerekiyor.”
“Yeni doğan çocuklarda da ritim bozukluğu görülebiliyor”
Ritim bozukluğunun yeni doğan çocuklarda da görüldüğünün altını çizen Karagözlü, 12,00 – “Daha çok iyi huylu bir ritim bozukluğu oluyor, kalbin üst tarafından başlayan bir ritim bozukluğu olduğu için, tedavi edilebilir ve belli bir süre sonra normale dönebilir bir ritim bozukluğu oluyor. İlaç tedavisi gerekiyor bu durumda. Onun o kadar ayrıntılı bir şeyi var ki, betesta diye bir skorlama sistemi var. Bizim baktığımız, ben bile hasta geldiğinde, spor yapıp yapamayacağına dair oradan bakıp söylüyorum. Ama gelenlerin yüzde 90`ında spor yapmasına engel olacak bir şey çıkmıyor. Çok nadir, çok ağır bir kalp hastalığı olması lazım ki, sporu engelleyelim. Genelde çocuklarda spor yapmasına engel teşkil edecek bir sıkıntı olmuyor. Çok hafif delik bile olsa, çok hafif bir kaçak bile olsa, bir kapağında aileler hep kalp hastası gibi değerlendirip kısıtlama yapıyor. Polikliniğe bu hafta gelen bir hasta vardı. Hiçbir şeyi yoktu çocuğun. Annesi direk bana şunu söyledi; çocuğum halter sporuyla ilgileniyor söyler misiniz yapmasın? Dedim çocuğunuzun kalbinde hiçbir şey yok. Kalbi sapasağlam, normal bir çocuk. Bazen de öyle oluyor, aileler istemediği için kalp hastasısın sen deyip kısıtladığı da oluyor. Bazen de korktuğu için onu söylüyor. Yetişkin insanda efor yaptığında nefes almakta zorlanma, çabuk yorulma gibi hareketler görülür. Bazı çocuklar yürüyemediği için, onu fark etmek biraz zor olabiliyor. Şimdi bebek emeklediği için, kalp yetersizliğini fark etmek biraz daha zor oluyor. Hızlı nefes alıp verme, emerken çabuk yorulma, 3-5 dakika emerken, 1 dakikaya düşmesi, kilo kaybı olduğunda kalp yetersizliğinden şüphelenmek gerekiyor. Öyle durumlarda da çocuk kardiyolojisine göstermek gerekiyor. Onun dışında kalp pili çocuklara da takılabiliyor. Ritim bozukluğu olan hastalarda, ya da daha önce doğuştan kalp hastalığı olup ameliyat olduğu dönemde ameliyatta, bazen o sinirler zedelenebiliyor. Böyle olduğunda da blok dediğimiz tam iletiminin sağlanamadığı durumlarda, kalp pili gerekebiliyor” ifadelerini kullandı.
“Çocuklarda damar tıkanması, doğuştan gelen bir şey”
Son olarak çocuklarda görülen damar tıkanmalarına da değinen Karagözlü, 19,23 – “Çocuklarda damar tıkanması doğuştan olan bir şey… Akciğere giden damarda bir daralma oluyor, bazen daha sık gördüğümüz o. Darlık seviyesi takip ediliyor, hemen anjiyo yapılmıyor o darlık yeri kritik seviyeye geldiğinde anjiyo yaparak oranın genişletilmesi sağlanıyor. Normale dönüyor. Şah damarındaki darlıklar biraz daha sıkıntılı, şah damarı kapağının çevresindekiler. Anjiyo yeterli gelmiyor olabiliyor. Normalde şah damarı üç kapaklıdır. Bazılarının ki doğuştan iki kapaklı olabiliyor. Darlık ve yetersizlik ilerleyen yaşlarda daha sık görüldüğü için bunlara müdahale gerekebiliyor. Normalde herhangi bir şeye neden olmayacağını düşünsek bile böyle hastalarda her ihtimale karşı kontrol altında olsun diye yılda bir kez kontrol etmek istiyoruz. Kalp hastalıkları da olabiliyor, ritim bozuklukları da olabiliyor, metabolik hastalıklarda çıkabiliyor altından. Ani bebek ölümü olan her çocukta, ailede, kardeşlerinde ve yeni doğan çocuklarda çocuk kardiyolojisinin görmesini istiyoruz.” açıklamalarına yer verdi.
HABER: Savaş ARI
