Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, yaptığı açıklamada, kurbanlık fiyatları ve satış şeklinin illere ve bölgelere göre farklılık arz ettiğini, kimi yerlerde canlı kilogram (baskül) ve et (karkas) fiyatı üzerinden, kimi yerlerde ise canlı hayvan üzerinden pazarlık yöntemiyle satış yapıldığını belirtti. Bayraktar, Ziraat Odalarından aldıkları bilgilere göre, bu yıl kurban döneminde hayvan fiyatlarının; illere, canlı ağırlığa, ırkına (yerli-kültür) ve büyükbaşta düve, tosun, küçükbaşta koyun, keçi olmasına göre farklılık gösterdiğini, kurbanlık satışlarında hayvan başına fiyatın, büyükbaşta 5 bin ile 30 bin lira, küçükbaşta ise 750 lira ile 3 bin lira arasında değişeceğini, canlı ağırlık fiyatının da kilogram başına, büyükbaş hayvanlarda 18 ile 26 lira, küçükbaş hayvanlarda 19 ile 30 lira arasında olacağını tahmin ettiklerini, bu fiyatların bayram yaklaştıkça talebin durumuna göre değişebileceğini bildirdi. 


“Yeterli kurbanlık var
Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada; halen kurbanlık vasfı taşıyan 1 milyon 217 bini büyükbaş, 3 milyon 895 bin küçükbaş olmak üzere toplam 5 milyon 112 bin baş kurbanlık hayvan bulunduğunun ifade edildiğini belirten Bayraktar, şöyle devam etti:
“Yaptığımız hesaplamalara göre, ülkemizde, yaklaşık 10,6 milyar liralık büyükbaş, 5,8 milyar liralık küçükbaş olmak üzere 16,4 milyar liralık kurbanlık hayvan alıcısını beklemektedir.
Ülkemizde Kurban Bayramlarında, Tarım ve Orman Bakanlığı verilerine göre; 2014’te 880 bin büyükbaş, 2 milyon 500 bin küçükbaş, 2015’te 867 bin büyükbaş, 2 milyon 700 bin küçükbaş, 2016’da 920 bin büyükbaş, 2 milyon 950 bin küçükbaş, 2017’de 817 bin 805 büyükbaş, 2 milyon 720 bin 271 küçükbaş, 2018’de ise 866 bin 143 büyükbaş, 2 milyon 682 bin 612 küçükbaş hayvan kurban olarak kesilmişti. Son yıllardaki kurban satışlarını göz önünde tuttuğumuzda, bu yıl yaklaşık 900 bini büyükbaş, 2 milyon 700 bini küçükbaş olmak üzere toplam 3 milyon 600 bin baş hayvan kesileceğini tahmin ediyoruz.


Bu tahmininden yola çıkacak olursak; 2019’da, kurbanlıklar için ödenecek tutarın tahmini olarak 11,9 milyar liraya yaklaşacağını hesaplıyoruz. Kurban Bayramı’nda kesileceğini tahmin ettiğimiz hayvan sayısından daha fazla kesilebilecek nitelikte büyük ve küçükbaş kurbanlık hayvan vardır. Bu durum kurbanlık hayvan bulmada vatandaşlarımızın sıkıntı yaşamayacaklarını göstermektedir. Ziraat Odalarımızla yaptığımız görüşmeler de bu görüşü destekler niteliktedir. ‘Hayvan bulabilir miyim acaba’ şeklinde bir endişe yaşanmasına gerek yoktur.”


“Et ve Süt Kurumu’nun bayram sonrasında uygun bir fiyata alması gerekir”
Üreticilerin satışların geçen yıla göre yavaş seyrettiğini ifade ettiğini belirten Bayraktar, “Temennimiz satışlarda beklenilen ivmenin yakalanması, üreticilerimizin hayvanlarını uygun fiyata satarak emeklerinin karşılığını almasıdır” dedi.
Bayraktar, satışların beklendiği gibi gerçekleşmemesi durumunda üreticilerin bayram döneminde satılamayan hayvanlarını, Et ve Süt Kurumu’nun bayram sonrasında uygun bir fiyata alması gerektiğine işaret etti.


Kasaplara ödenen para 260 milyon lira
Kurban bayramlarının son yıllarda kasaplar için önemli bir gelir kapısı olduğunu belirten Bayraktar, “Kasaplar, hayvanları kesme, yüzme, parçalama gibi işler için küçükbaşta 60 lira, büyükbaşta ise 400 lira civarında para almaktadır. Kesme işine parçalama da dahil edildiğinde özellikle büyükbaştaki fiyat 600-700 liraya kadar çıkabilmektedir. Büyükbaş hayvanlarının yarısının kasaplar tarafından ücret mukabilinde kesileceği tahminiyle, 450 bin büyükbaş hayvan için kasaplara ödenecek meblağ 180 milyon lirayı bulacaktır. Aynı şekilde küçükbaş hayvanların yarısının kasaplar tarafından kesileceği hesabıyla 1 milyon 350 bin küçükbaş hayvan için kasaplara ödenecek tutar 80 milyon lirayı aşacaktır. Buna göre, kasaplara ödenecek toplam bedel toplamda 260 milyon lirayı aşacaktır. Bunların yanı sıra kelle, paça, işkembe, bağırsak gibi sakatatlar kurban kesenler tarafından çoğunlukla alınmamakta, kasaplara veya toplayıcılara bırakılmaktadır. Bu da ciddi bir ekonomik değer oluşturmaktadır” diye konuştu.


Vekaletle kesim
Kurban Bayramı döneminde birçok dernek ve vakıfların, hayır işlemeyi düşünen vatandaşlarımızın verdiği vekaletle onlar adına kurban kesmek için faaliyet içine girdiğini hatırlatan Bayraktar, şöyle konuştu: “Vekaletle kesimde zaman zaman vatandaşlarımız mağdur edilmektedir. Dernek ve vakıflara yatırılan paraların kurban kesiminde kullanılması ve bunların iyi bir şekilde denetlenmesi çok önemlidir. Vekaleten kurban kesmeyi taahhüt eden bu kuruluşların, bu dönemde ne kadar hayvanı nereden aldığı, hangi şartlarda ve nerelerde ne kadar kurbanlık kestiği, vekaleti veren kurban sahibinin vekaletinin yerine getirilip getirilmediği, yetkili kurumlar tarafından sıkı bir şekilde kontrol edilmelidir. Aksi takdirde hem hayır işlemeyi düşünen vatandaşlarımızın hem de üreticilerimizin mağduriyeti söz konusu olabilecektir. Bir diğer konu da dernek ve vakıfların yüksek kar amacıyla hareket etmesi ve üreticilerimizden toplu alım yaparak fiyatları düşük tutmasıdır. Üstelik alımlarda nakliye bedelini de üreticiye yüklemeye başlamışlardır. Hem fiyatı düşük tutmak hem de nakliye bedelini üreticiye yüklemek Kurban Bayramı’nın kutsiyetine de gölge düşürmektedir. Dernek ve vakıflar, kar amacıyla hareket etmemeli, üreticinin hakkını üreticiye vermelidir.


HABER: C.ÜSTÜNER