Bu yıl fiyatıyla üreticinin yüzünü güldürmeyen fındıkta umutlu bekleyiş sürüyor. Geçen sene zirai donun etkisiyle 20 liraya kadar çıkan fındık, bu yıl 13 TL'yi bile göremedi. Ancak piyasadaki bu durgun hava fındığını emanette bekleten üreticinin sabrını zorlarken, ziraat odasında sonra Düzce Ticaret Borsası'ndan da üreticiye 'Panik yapmayın' çağrısı geldi. Borsa Başkanı Nurettin Karslıoğlu konuya ilişkin yaptığı değerlendirmede fiyatta önemli olanın dengeyi sağlamak olduğuna vurgu yaptı. ÜRETİCİDE TUTUCU BİR DURUM VAR Fındık fiyatıyla ilgili üretici kesiminde bu yıl çok tutucu bir durum olduğuna dikkati çeken Karslıoğlu, “Üreticimizde bir yapı var. Geçen sezon fındığın özellikle Mayıs ayında 20 liraya kadar çıkması insanların akıllarında bir beklenti oluşturdu. Üretici fiyattaki duruma ‘20 lira olmasa bile hiç olmazsa artık 15 lira olması gerekiyor’ gözüyle bakıyor. Kamuoyunda bu beklenti dillendiriliyor. Tabii bu beklentide fındığın bu yılki fiyatının ilk olarak 12 liradan açıklanması da etkili oldu. Fiyatta istenilen seviyede bir beklenti hep var. Yeni mahsulün belirtileri Mart ayında belli olacak. Fındık fiyatlarında şuan dalgalanma yok. Fiyatlarda bir düşüş yaşandı ama tekrar bir tırmanış başladı.” dedi. BEKLEYİN MESAJI VERİYORLAR Çiftçi temsilcileri olan kooperatifler ve ziraat odalarının çiftçilere ‘Bekleyin, fındık fiyatı yükselecek’ mesajı vermesine ilişkin ise Karslıoğlu, “Fiyatlarla ilgili beklentiye dönük yorum yapamam. Çünkü fındık serbest piyasa ürünüdür. Fındığın kontrolü Türkiye’de olmadığı için fiyatlar muhakkak çıkar ya da düşer gibi bir ifade kullanamazsınız.” şeklinde konuştu. FINDIK SERBEST BIRAKILMA KORKUSU YAŞAMADI Fındık fiyatlarında belirleyici unsurun devletin devreden çıkması ile sadece piyasa olduğunu belirten Düzce Ticaret Borsası Başkanı Nurettin Karslıoğlu, “Fındıkla ilgili bir kanun yok. Devlet 2009 yılında elini çekti. Fındık, tamamen serbest piyasaya bırakıldı. Devlet araziye destek veriyor. Fiyatını serbest piyasaya bıraktı. Fındık geride kalan 6 yılda serbest piyasaya bırakılma korkusunu asla yaşamadı.” diye konuştu. ÜRETİCİ YÜKSEK FİYATA ÇOK ÇABUK ADAPTE OLUYOR Üreticinin yüksek fiyat beklentisi için ise şunları kaydetti: “Üretici fındık fiyatındaki son duruma bakarak Türkiye’de 1 milyon ton mahsul dahi olsa sanki bir daha 10 liranın altına düşmeyecek algısı oluşuyor. Üretici böyle durumlara çok çabuk adapte oluyor. Fındığın genel durumuna göre aklında bir fiyat belirliyor ve onu istiyor.” ÇİFTÇİ ZENGİN OLSUN! Çiftçinin yüksek gelir elde ederek zengin olmasını kendisinin de istediğini belirterek açıklamasını sürdüren Karslıoğlu, “Ben altını çizerek söylüyorum. Çiftçi zengin olsun. Çiftçi zengin olduğu zaman bu işler düzelecek. Çiftçinin zenginleşmesinden kastım, fındığın depolandığı bir yapı Türkiye’de yok. Böyle bir müessese olmadığı için üretici fındığı stoklayan taraftır. Stok müessesini fındığın tarafları tutacak. Fındığın artan kısmı birilerinin elinde duracak. Artan fındığın fiyatının çok düşmemesi yönündeki teşhis, üretici zenginleştiğinde ürünün hepsini satmadığında bir yıl sonra çok ürün olmayacağı kanaatiyle elindeki fındığı kendi devreder.” dedi. FİYATTA DENGEYİ YAKALAMAK ÖNEMLİ! “Halkımız geçen yıl 20 lirayı görünce ‘Hiç olmazsa 15 lira olsun’ sözünü telaffuz ediyor.” diyen Karslıoğlu, “Fındık fiyatları 12 liradan başlayınca umut çoktu. 11 liraya gerileyince bir karamsarlık oldu. Temsilciler, üreticiye umudunuzu kırmamaları yönünde propaganda yapıyor. Alan daha ucuz, satan daha fazla fiyata satma istiyor. Bu serbest piyasanın kuralıdır. Bu durumda bir gariplik yok. Bu ticaretin kuralıdır. Bir ürün çok olduğunda daha ucuz, daha fazla olduğunda pahalı olur. Burada önemli olan dengeyi yakalayabilmektir.” şeklinde konuştu. FINDIĞIN ÇOK DÜŞMESİ DE DOĞRU DEĞİL Türkiye'de fındığın yüzde 85’inin ihraç edildiğini kaydeden Karslıoğlu, “Bu oranda ihraç edilen ürünün hakimi olamazsın. Sadece etken olabilirsin ve çok düşmesini engelleyebilirsin. Bir üründe fiyat çok yükselir ya da çok düşerse burada üreten zarar görür. Üreten fiyat yüksek olduğunda kendisini geleceğe ona göre hazırlıyor. Fındığın çok düşmesi, çok düşmesi de doğru değil.” ifadelerini kullandı. 20 LİRA ÇOK ÇOK ZOR, 15 LİRA MAKUL “Fındığın son günlerde yaşadığı düşüşle üretici elindeki ürünü pazara indirseydi, fiyatının nerelere düşeceğini telaffuz bile etmek istemiyorum.” diyerek durum değerlendirmesi yapan Karslıoğlu, “Fındık işi yaptığım ve Borsa Başkanı olduğum için rakam konuşmama kararı aldım. Fındık ‘20 lira olur mu?’ gibi bir soruya cevap veremem. Çok çok zor bir ihtimal, 15 lira beklentisi ise makul görünüyor. Fındığın gelecek yıl nasıl olacağı yönündeki gelişmeler, tabiat şartları açısından 3 ay sonra belli olacak. İçinde bulunduğumuz koşullar ise fındığın hafif hafif yukarı doğru çıktığını gösteriyor.” dedi. ÇİFÇTİ ÜRÜNÜ PİYASAYA KADEMELİ İNDİRİREK DOĞRU YAPIYOR Türkiye’de rekolteyi en doğru açıklayan kesimin Fındık Tanıtım Grubu olduğunu belirten Borsa Başkanı Nurettin Karslıoğlu, şöyle devam etti: “Kurumların rekolte yönündeki beklentilerini farklı ifade etme konusunu tartışmak bile istemiyorum. Rekolte fındık fiyatını belirleyen çok büyük bir etken değildir. Türkiye’de 700 bin ton rekolte telaffuz edildiğinde 10 yıl önce rekolte büyük rakam gibi gözükse de bugün için bu rakam büyük değildir. Bu tür rakamlar Türkiye için normaldir. Ziraat odalarını bunu kabul etmelidir. Bu rakamlara zaten ihtiyaç var. ‘Rekolteyi az gösterelim, fındığın fiyatı zirve yapsın’ böyle bir düşünce yok. Rekoltenin hepsine zaten ihtiyaç var. Sadece hepsi piyasaya aynı günde, aynı ayda gelmesin. Kademeli gelsin. Bu yıl çiftçi bu şekilde taksim etti. Üreticinin piyasaya ürününü dengeli indirmesi doğru bir harekettir. Ziraat odaları bizim açıkladığımız rekolteye sahip çıkarak ‘Bu fındıkta yetmiyor’ demeleri daha da doğru bir harekettir.” PANİK YAPMAYIN' ÇAĞRISI Karslıoğlu son olarak üretilen fındığın hepsine ihtiyaç olduğunu vurgulayarak üreticilere 'Panik yapmayın' çağrısı yaptı. Haber:C.ÜSTÜNER-Y.SEVER