Her yıl Mayıs ayının ikinci haftası kutlanan ‘Sosyal Güvenlik Haftası’nda bu yıl kayıt dışı istihdama dikkat çekiliyor. Sosyal Güvenlik Haftası nedeniyle Öncü Haber Mikrofonuna özel değerlendirmelerde bulunan SGK İl Müdürü Necmi Köroğlu, kayıt dışı istihdamla ilgili yürütülen çalışmalardan bahsetti.
“Ülkemizde sosyal güvenlik anayasal bir haktır”
Sigortalı çalışanların yararlanabildiği avantajlara değinen Köroğlu, “Ülkemizde sosyal güvenlik anayasal bir haktır. Herkes sosyal güvenlik hakkına sahiptir. Devlet bu güvenceyi sağlayacak gerekli tedbirleri alır ve teşkilatı kurar hükmü ile güvence altına alınmıştır. Çalışmaya başlayan herkes sosyal güvenlik sitemine dahil olmak zorundadır, vazgeçilemez ve başkasına devredilemez. Sigortalı çalışan kişinin kendisi ve ailesi sağlık hizmetlerinden yararlanır. İş kazası geçirir iş göremez hale gelirse bu kişiye iş göremezlik geliri sağlanır. İş kazası sonucu ölüm olursa geride kalan hak sahiplerine gelir bağlanır. Sigortalı iş kazası değil de malul hale gelse de malul aylığı bağlanır. Sigortalı belli bir yaşa gelmiş ve belli bir günü doldurmuşsa çalışamadığı durumlarda yaşlılık aylığı bağlanır. Sigortalı öldüğü zaman da emekliyken veya çalışırken ölsün, belli bir günü tamamladıysa anne babasına veya eşine ölüm aylığı bağlıyoruz. Sigortalı veya emekli öldüğü zaman cenaze yardımı yapıyoruz. Doğumlarda emzirme ödeneği ödüyoruz. Kayıt dışı çalışırsanız bunların hepsinden mahrum oluyorsunuz” dedi.
“Kayıt dışı istihdamın cezaları çok yüksek”
Kayıt dışı istihdam ile ilgili cezaların çok yüksek olduğunu dile getiren Köroğlu, “İşveren olarak bir kişiyi çalıştırıp sosyal güvenlik sistemine kayıt etmiyorsanız bu kayıt dışıdır. İşveren primini işçiye ödediği ücret üzerinden yatırmak zorundadır. İnsanlar bizlere ALO 170, CİMER ve dilekçe ile şikayette bulunabiliyor. Yaptığımız denetimlerde idari para cezası ile karşı karşıya kalıyorlar ve bu cezalar çok yüksek. Çok çeşitli teşvik ve sigorta indirimleri var. 17 çeşit teşvik var. Bir kişi sigortasız çalışırsa veya çalıştırırsa bu teşviklerden faydalanamaz. Kayıt dışı istihdamla mücadele daire başkanlığı kurduk ve büyük ölçüde düşürdük. İşverenlerimiz teşvik ve indirimlerden faydalanmak için ve cezai müddeiye ile karşılaşmamak için mutlaka sigortalı çalıştırsınlar. Kamu için de vergi kaybına ve sosyal güvenlik açığına sebep oluyor. Bizim çalışan emekli dengemiz var. Çalışan emekli dengesinin bozulmaması için mutlaka kayıtlı istihdama önem vermemiz lazım” şeklinde konuştu.
“Vatandaşlarımız çekinmesinler, kayıt dışı istihdamı ihbar etsinler”
Düzceli vatandaşlara kayıt dışı istihdam ile ilgili “İhbar edin” çağrısında bulunan Köroğlu, son olarak şu ifadelere yer verdi:
“En önemli konu bilgi edinmedir. Bilgi edinmeyi nereden yapabiliriz. E-Devlet en büyük platformlardan bir tanesi ve E-Devlet te en çok kullanılan kurum biziz. Kişiler her şeyi oradan öğrenebilir. ALO 170 hattından hem bilgi edinebilir, hem de ihbarda bulunabilir. CİMER’e ihbar yapabilir. İhbar yaptıkları zaman kimlik bilgilerini gizleyebilir. Vatandaşlarımız çekinmesinler, ihbar etsinler, denetmenlerimiz geciktirmeden yerinde tutanağını tutuyor ve işlemi sonuçlandırıyorlar. İşveren çalıştırdığı kişinin ücretini mutlaka banka aracılığı ile ödemeli. Yabancı kişi çalıştıracağı zaman da mutlaka çalışma iznini bakanlıktan almalıdır. İş-Kur un işbaşı eğitim programları var. Bizimde bunlara teşvikimiz var. İş başı eğitimi devam eden sürede, sigorta primi ve maaşını İş-Kur ödüyor. Engelli sigortalı çalıştırırsanız, indirimimiz var. Sosyal hizmetlerden yararlanan çocuklarımız var, bunları da çalıştırırsanız indirimimiz var. 4-B primini zamanında ödeyenlere de indirimimiz var. Genç girişimcilerin ilk defa iş yeri açmışsa 1 yıl Bağ-Kur primini devlet ödüyor. İşverenlerimiz için daha kolay olsun diye teşvikleri bir sitede topladık ve www.destekal.gov.tr buradan herkes en uygun teşviki bulabilir. Sosyal Güvenlik Kurumu kanunlarla korunmuştur. İşverenler kayıt dışı istihdamdan uzak dursunlar. Bizim cezalarımızın geri dönüşü yok bunlar ancak iş mahkemesince çözülür. Yasa çok açık ve net. Ceza yedikten sonra çözümü yok bizler buradayız. Vatandaşımız her zaman gelip bilgi alabilir.”
