Artan hava kirliliğine karşın yetkililerden ardı ardına yapılan açıklamaların ve alındığı söylenen önlemlerin yetersiz kalması Düzceli vatandaşlar tarafından eleştirilerin odağı oldu. Özellikle çocuk ve yaşlıların yanısıra astım hastalarına kâbusu yaşatan Düzce’nin kirli havası, sağlıklı insanlarda da KOAH ve türevleri gibi hastalıklara davetiye çıkarıyor. Fabrika bacaları ve şehrin ortasından geçen D – 100 karayolundaki araçların egzoz dumanı coğrafi olarak çanak şeklinde bulunan Düzce’nin havasını kirletmede başlıca sebepler arasında görülüyor. Bunlarla beraber evsel yakıtlardan kömür ve bazı mahallelerde araç lastiğinin yakılması da bu sebepler arasında yerini alıyor. KONUYU UZMANINA SORDUK Öncü Haber Ekibi, yetersiz kalan önlem ve denetimlerden doğan hava kirliliğine alınabilecek önlemleri konunun uzmanı Düzce Atatürk Devlet Hastanesi’nde görevli Göğüs Hastalıkları Uzmanı Doktor Özlem Ataoğlu’na sordu. Özellikle çocuk, yaşlı ve astım hastalarını direkt olarak etkileyen, uzun vadede ise sağlıklı insanlarda da ağır hastalıklara davetiye çıkaran Düzce’nin kirli havasından korunmanın başlıca yolları arasında sisli ve puslu havalarda spor yapmamak ve mümkün mertebe dışarı çıkmamak olduğunu vurgulayan Dr. Ataoğlu şunları söyledi; “Düzce Iğdır’dan sonra en kirli havaya sahip Avrupa’da ikinci sırada olan bir şehir ne yazık ki! Bunda önemli olan coğrafi konum nedeniyle şansız bir yer aslında. “Fabrikalar hava kirliliğini tetikliyor” Normalde yeşilliği bakımından çok güzel bir yer fakat coğrafi konum bakımından çanak şeklinde olması, otobanlar geçmesi ve tabii sanayide burada fazla… Fabrikaların çokluğu ve otobanında buradan geçmesiyle kirli hava Düzce’ye çöküyor ve bir hava akımı olmuyor. Bu yüzden de sürekli bir sisli hava hâkim olmakta. Özellikle Düzce’de kömür kullanımı fazla olduğu için kömür kullanımının azaltılması Düzce için faydalı olacaktır. Önemli olan bir nokta ise toplu taşıma araçlarına daha fazla yönelmek gerekiyor. Toplu taşıma araçlarının da elektrikli araçlara yönelmesi gerekiyor. Bu yönlerden Düzce’nin geleceği için en azından hava kirliliğini azaltmak adına önlemler alınabilir. “Kış aylarına dikkat!” Özellikle mevsimler olarak kasım, aralık, ocak ve şubat ayları hava kirliliği bakımından en yoğun olan aylar. Tabi iç ve dış hava kirliliği oluyor. İç hava kirliliği dediğimiz özellikle kömür kullanımının azaltılması ve doğalgaza geçilmesi önemli bir adım olacaktır. Dış hava kirliliğinde ise fabrikalar, arabalardan çıkan egzoz dumanları, bunlar çok etkili! Bunlarla ilgili de önlem olarak fabrikaların bacalarına filtre takması konusunda denetim yapılabilir. Onun dışında arabaların zamanında muayeneleri yapılması gerekiyor… Hava kirliliğinde en çok çocuklar ve yaşlılar etkileniyor. Çünkü çocuklar dışarıda koşup oynarken hem daha fazla nefes alıp veriyorlar hem de akciğerleri daha küçük. Yaşlılarda zaten hassas oldukları için daha fazla etkileniyorlar. Hava kalitesi izlem diye bir uygulama var. Bunu telefonlarımıza indirip siz de günlük olarak hava kalitesini takip edebilirsiniz. Nerede olursanız olun, bulunduğunuz yerin hava kalitesi günlük olarak uygulamaya yükleniyor. Dışarıda spor yapabilir misiniz, yapamaz mısınız, günlük olarak oradan takip edilebilir. “Sisli havalarda spor yapmayın” Kötü havalarda, sisli, puslu havalarda ayrıca mutlaka spor yapılmamasını öneriyorum. Çünkü böyle durumlarda sporda daha sık nefes alıp verildiği için kötü havayı daha fazla ciğerlerimize alıyoruz. Bu da solunum duyarlılığını fazla arttırıyor. Akciğerlerinde problem olmayan insanlarda bile solunum duyarlılığını artırıp öksürük, nefes darlığı gibi semptomlara yol açabilir. KOAH dediğimiz çok bilinen bir hastalık var. Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı. Bundan önce sigara ön plandaydı, şimdi son çalışmalar son yapılan araştırmalar gösteriyor ki hava kirliliği en az sigara kadar etkili! “Düzce’nin havası sigara içmek kadar etkili” Sadece sigara içenlere bakmışlar yoğun sigara içicilerin bile %50 sinde KOAH gelişiyor oysa hava kirliliğinde yine sigara içmiş gibi oluyor… Düzce de illa sigara içmeye bile gerek yok! Düzce’nin havası özellikle merkez de yaşayanlar için çok sıkıntılı bir de kendi açımdan sigaranın bırakılmasını öneriyorum. Bir de ani akut olarak da ne fark edebiliriz nefes darlığı olabilir, göğüs ağrısı olabilir, uzun süreli böyle nefes alıp vermelerde hava kirliliği olan durumlar da ayrıca şey de görüyorum açık hava sporları hava kirliliği olan durumlar da yapılmaması gerekiyor özellikle futbol, koşu… Çok gerekmedikçe dışarı çıkmamak gerekiyor. “Neler yapılabilir?” Tabi bireysel yöntemler olur bir de toplumsal yöntemler olabilir. Bireysel olarak ne yapabiliriz? İmkânlar dâhilinde soba kullanımının, kömür kullanımının önüne geçilebilir, doğalgaza geçilebilir. Tandır engellenebilir ya da diyelim ahıra girilecek fındık şehri aynı zaman da düzce toz, duman maruziyeti olacağı zaman solunum yolu önleyici maske kullanımını önerebilirim. Onun dışında toplumsal olarak da yine toplu taşıma araçlarına yönlenmeyle birlikte egzoz dumanı azaltılabilir, hem de toplu taşımalar elektriksel olabilir. Aslında şehir merkezinden, zor bir şey ama fabrikaların daha böyle şehir dışlarına alınması, bacalarına filtreler takılması bir de vatandaşlarımızı şu konuda uyarmak; istiyorum bazen fabrikalar değil kendileri de ot, çöp topladıkları şeyleri de yakıyorlar ya da lastik… Bunları yakmamaları gerekiyor! Pis duman onlar. İlk aklıma gelenler bunlar. “Vatandaşlar da kirli havanın farkında” Kendileri de Düzce’de hava kirliliğinin olduğunun farkındalar, kendileri de söylüyorlar; yayladaki evimize gidince nefes alabiliyoruz işte Düzce’ye merkeze geldik, işte başka şehirlerden gelenler, yüksek tepelerden gelenler öksürüğümüz arttı, alerji oldu, hapşırma oldu… Böyle sıkıntılar, kendileri de farkındalar. Kişisel olarak dikkat etmemiz gerekiyor. “Hava kalitesi izlem uygulamasını telefonunuza indirin” En çok eklemek istediğim şu hava kalitesi izlem programını indirip, günlük hava kalitesini oradan takip etmeniz ve hava kalitesinin kötü olduğu günlerde gerekmedikçe dışarı çıkılmaması.” Haber – Ahmet Çelik