Sigortalılık iptalinin nedeni, kişinin yanlış kapsamda sigortalı olmasından, adına prim ödenen sigorta kapsamında girmemesinden ya da sehven adına fazla sigortalı hizmet bildirilmesinden veya benzeri durumlardan kaynaklanmaktadır. Ancak bu durumda iptal edilen sigortalılıkla ilgili ödenmiş primlerin ne olacağı, SGK tarafından iade edilip edilmeyeceği sorusu akla gelmektedir.

Özellikle işverenler tarafından yapılmış sigortalı bildirimlerine ait sigortalılık iptali eğer sahte sigortalılığa dayanıyorsa, yani gerçekten çalışmayan kişi sigortalı olarak bildirilmişse ve bu bildirim daha az prim ödemek, yararlanamayacağı sigorta prim teşvik, destek veya indirimlerinden yararlanmak ya da daha fazla yararlanmak, özel nitelikteki inşaat işleri ve ihale konusu işlerde asgari işçilik tutarını tamamlamak, iş kazası ve meslek hastalığı, hastalık, analık, genel sağlık, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarından haksız menfaat sağlamak gibi amaçlarla kasten yapılmışsa, bu durumda ödenmiş olan tüm sigorta primleri SGK tarafından Kuruma irat olarak kaydediliyor, yani hiçbir iade yapılmıyor. Hatta gerçeğe aykırı (sahte) sigortalı bildiriminde bulunan işveren durumundaki kişi, ortak hareket etmişse sigortası iptal edilen kişi, bildirim bilinçli olarak yapan serbest muhasebeci mali müşavir hakkında, 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 204 üncü, 206 ncı ve 207 nci maddeleri kapsamında işlem yapılmak üzere Cumhuriyet Savcılıklarına suç duyurusunda bulunuluyor. (Bkz. Sahte Sigorta Tuzağına Düşmeyin, Sahte – Gerçek Çalışmaya Dayanmayan Sigortalılık ve Uygulanan Yaptırımlar, Sahte Sigortalı Bildiren İşveren Prim İndiriminden Yararlanamayacak başlıklı yazılar.)

Buna karşılık iptal edilen sigortalılıklar herhangi bir haksız menfaat teminine yönelik değilse, ortada kötü bir niyet yoksa, mevzuatı tam olarak bilmemekten kaynaklanıyorsa veya sehven yapılmış işlemlere dayanıyorsa, bu durumda ödenmiş olan primler, primi ödeyen kişinin SGK’ya başka borcu varsa o borcuna mahsup ediliyor. Borcu yoksa alınmış olan primler geri iade ediliyor. (Kaynak  :  isvesosyalguvenlik.com)