Öncü TV ekranlarında ilgi ile izlenen, Öncü Medya Haber Genel Yayın Yönetmeni Sadullah Ünsal’ın hazırlayıp sunduğu “Kitabın Ortasından” programında, Resmi Gazete yayımlanan “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” masaya yatırıldı. Programa konuk olan SGK İl Müdürü Necmi Köroğlu, SGK borcu bulunanların merak ettiği soruları yanıtladı. Yapılandırma neleri kapsıyor? Resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren borçların yapılandırmasının kapsamı ile ilgili bilgiler veren Köroğlu, “Biliyorsunuz 17.11.2020 tarihli resmi gazetede bazı alacakların yapılandırılmasına dair kanun yürürlüğe girdi. Bu kanun kapsamında da Sosyal Güvenlik alacakları da yapılandırma kapsamına alındı. Bu kapsamda bildiğiniz gibi sigorta primleri, yani SGK, Bağ Kur, Emekli Sandığı primleri, Genel Sağlık Sigortası primleri, işsizlik Sigortası primleri, iş kazası ve meslek hastalığı, malullük, vazife malullüğü sonucunda doğan rücu alacakları, 6183 sayılı yasanın 48. Maddesine göre daha önce taksitlendirdiğimiz alacaklar, isteğe bağlı ve topluluk primleri, 31.08.2020 tarihinden önceki işlemlere ait olmak üzere, 31.12.2020 tarihine kadar da tahakkuk edilmiş idari para cezaları, tarım işçileri SGK primlerinden doğan alacaklar ve bizim kendi alacağımız olmayıp da SGK kurumunun takip ettiği alacaklar ve özel işlem vergisi bu kanun kapsamında yapılandırıldı” dedi. Yapılandırma borcu olan esnaflara ne tür avantajlar sağlıyor? Yapılandırmanın esnaflara yönelik avantajlarından da bahseden Köroğlu, şu bilgileri verdi: “Bu yapılandırma borcu olan esnaflarımıza avantaj sağlıyor. Burada iki şekilde avantaj var; bir peşin ödeme avantajı var, bir iki taksit ödeme avantajı var, birde taksit yapma avantajı var. Bir Bağ- Kurlu’nun eğer borcu varsa, biliyorsunuz bir Bağ-Kurlu’nun borcu varsa, emekli olabilmesi için bu borcun tamamını ödemesi lazım. Mesela peşin ödeme avantajında, kişi geldi bize sigortanız 31.12.2020’ye kadar, kuruma müracaat ederek, ya da taahhüt postayla veya e devletten başvurmuşsa, peşin ödemeyi seçmişse Bağ-Kur’un prim aslına uygulanan gecikme zammı ve gecikme cezasını kaldırıyoruz. Mesela bir örnek verelim; gecikme zammı ve gecikme cezasını siliyoruz, bunun yerine yurt içi üretici endeksine yani TÜİK’in belirlediği endeksi uyguluyoruz. Mesela 2008 yılından bin 200 TL prim borcu olup, 3 bin 580 TL gecikme zammı olan birisine biz 818 TL 70 kuruşa indiriyoruz. Yani 3 bin 580 TL’yi siliyoruz, gecikme zammını, bunu Yİ-ÜFE endeksi ile yeniden güncelliyoruz, bunun yerine 818 TL’ye indiriyoruz. Yani bu oranla yüzde 66 indirim olmuş oluyor. Bunla da bitmiyor; eğer vatandaşımız peşin ödemeyi seçmişse ve peşin ödemeyi de 1 Mart’a kadar öderse biz bu 818 TL 70 Kuruşun yüzde 90’nını da siliyoruz. Yani prim aslı bin 200 TL ise, bin 280 TL ödüyor. Yani yaklaşık 4 bin 700 TL’ye, bin 280 TL ödeyerek 2008’den gelen bir borcu ödeyebiliyor.” Yapılandırma borçlarını bankalar ödüyor mu? Sadullah Ünsal’ın borçlu vatandaşların yapılandırmalarının bankalar aracılığı ile ödeyebilme imkanını sorması üzerine Köroğlu, şu cevabı verdi: “Daha önceki yapılandırmalarda, bizim kurum ile banka protokol imzalamıştı. Biz, kişiye borç miktarını veriyorduk. Ancak bu yapılandırmada protokol yok. Ama vatandaşlarımız şöyle bir şeyden faydalanabilir; bizim verdiğimiz borç tutarını emekli olabilecek kişilerin daha önce bize dilekçe vermişler ‘ne zaman emekli olabilirim’ diye. Biz de onlara demişiz ki, ‘Gününüz tamam, yaşınız tamam, ama bu borcu yatırırsanız emelli olabilirsiniz.’ O borç belgesi ile gidip kendileri bireysel bankalarla görüşebilirler. Bankalar eğer kredi olarak bu borcu öderlerse, bizde ona göre talepte bulunmalarında emekli maaşı bağlayabiliriz. Biliyorsunuz bir kişinin emekli olabilmesi için her türlü borcunu SGK’ya ödemiş olması lazım.” Borçlar kaç taksite bölünüyor, vaade farkı oluyor mu? Yapılandırma borçlarının ikişer ay ödemeli toplam 4 taksite bölünebileceğini kaydeden Köroğlu, konuşmasına şu şekilde devam etti: “Talep halinde borçları, ikişer ay ödemeli 6.9.12 ve 18 aya bölebiliyoruz. Biz şimdi Yİ-ÜFE ile güncellenmiş borcu, bunları kat sayı baz alarak, mesela 6 taksite 1.045 taksit farkı alarak takside bölebiliyoruz. İlk taksit 28 Şubat’ta başlamak üzere 2’şer aylık taksitlerle ödediği zaman, borcunu bitirdiği zaman, yaşı dolmuş, günü dolmuşsa bize talepte bulunduğu zaman emekli aylığı bağlayabiliyoruz. Yani işverenlerimiz, primini kendisi ödeyen sigortalılarımız, Bağ-Kur’lular isterlerse 2’şer ay ödemeli 6, 9, 12 ve ve 18 taksitle ödeyebilirler. Yani 18 taksit yaptığınız zaman 36 ay gibi bir süreye tekabül ediyor. Taksitlendirme müracaatlarını, mesela yanlarında sigortalı çalıştıran işverenlerimiz bizim verdiğimiz şifre ile sistemden başvuru yapabiliyorlar. Biz o sistemden yapılandırma taleplerini çekiyoruz, yapılandırma ödeme planını çıkartıyoruz, gerek telefonla, gerek postayla, gerekse çağırarak kendilerine tebliğ ediyoruz. 4 B sigortalılarımız ise e devlet üzerinden başvurabilirler veya kuruma gelip başvurabilirler. Ayrıca, işverenlerimiz ve Bağ-Kurlular 31.12.2020 tarihine kadar e bildirge sisteminden, ya da e devlet üzerinden de başvuru yapabilirler.” Yapılandırmadan kimler, nasıl faydalanabiliyor? Yapılandırmanın kimlerin nasıl faydalanacağı hususuna da değinen Köroğlu, şu ifadelere yer verdi: “İşverenler, yani iş yerinde sigortalı çalıştıran kişiler bu yapılandırmalardan faydalanabiliyor. Yani esnafımız olur, şirketler olur iş yerinde sigortalı çalıştırmış hasbelkader sigorta primlerini ödeyememiş kişiler. Bunlar o borçları yapılandırabilirler. İşverenlerimizin bir de kendi primleri var, 4 B Bağ-Kur dediğimiz, esnaf olsun, şirket ortağı olsun, bunlarda kendi 4 B Bağ-Kur primlerini yapılandırabilirler. Bunun yanında, iş kazası, meslek hastalığı ya da malullükten dolayı rüçhan alacak çıkmışsa onları yapılandırabilirler. Tarım işçisi dediğimiz kesimler faydalanabilir, Tarım Bağ-Kurlular faydalanabilir, taksi ve dolmuş şoförü olarak çalışıp da primlerini kısmi ödeyenler faydalanabilir, yani bu kişilerin hepsi bu yapılandırmadan faydalanabilir. Hiçbir sigorta güvencesi olmayan, öğrenci olmayan 18 yaşından büyük herkese biliyorsunuz Genel Sağlık Sigortası çıkıyor. Bunda bir devlet tarafından primleri karşılananlar var, eski yeşil kartlılar dediğimiz, bir de 88 TL ödeyip sağlıktan faydalananlar var. Bu genel sağlık sigortası borçlarında mutlaka başvurarak bu yapılandırmadan faydalanabilirler.” Hangi borçlar bu yapılandırma kapsamına girmez? Hangi borçların yapılandırma kapsamına girmediği konusuna da değinen Köroğlu, şunları söyledi: “Malumunuz daha önce, pandemi döneminde biz 2020 yılının Mart, Nisan, Mayıs aylarını, biz yine 2020 yılının Ekim, Kasım ve Aralık aylarına ertelemiştik. Bu ertelenen 2020 yılının Mart, Nisan, Mayıs ayları sigorta primleri kapsam dışı. Yani bu yapılandırmaya girmiyor. Daha önce borçlarını yapılandırmış ve borçlarını düzenli ödemeyenler bu kanundan yararlanamıyor. Ama bunlara göre yapılandırmış, yapılandırması bozulmuş kişiler bize müracaat ederlerse ödediklerini mahsup ediyoruz, geriye kalanlarını yapılandırma yapabiliyoruz. Ama bunlara göre, yapılandırması devam eden, bozulmamış kişiler yine 7250 sayılı kanuna göre faydalanamıyorlar. Bir de sağlık hizmeti sunucuları, yani bizim hastaneler, eczaneler ve optikçilere eğer ödeme yapmışsak, bunlar kapsam dışı kalıyor. Birde bu hastane, eczane ve optikçilere biliyorsunuz bazen ceza uygulayabiliyoruz. Bu cezalarda kapsam dışı kalıyor. Bir de SGK’nın sahip olduğu gayrimenkullere kira vermemişlerse bu alacaklarda bu yapılandırmanın dışında.” Yapılandırma da avantajlar ne? Yapılandırmanın avantajları ile ilgili soruya da cevap veren Köroğlu, şunları belirtti: “Peşin ödemenin avantajı şu; prim aslının uygulanan gecikme zammı cezasını siliyoruz. Bunu da 1 Mart’a kadar ödediği zaman bu Yİ-ÜFE’nin de yüzde 80’nini siliyoruz, sadece yüze 10’u alıyoruz. Şimdi kişi geldi bize taksitte bulundu, ilk birinci taksiti ödedi, ikici taksite de geldi dedi ki, ‘Ben peşin ödemek istiyorum.’ O zaman da biz diğer diğer yüzde 90’ı siliyorduk ya, burada da yüzde 50’sini siliyoruz. Taksit yaparsa mesela, taksit miktarına göre yine hesaplarsak Yİ-ÜFE’yi çok küçük tutarlarda taksit farkı alarak, taksitlendiriyoruz. Peki, taksit yapanlar ne yapabilir; taksit yapanlar 6 yapmışsa, uzatamıyorlar bunu. Ama 18 ay taksit yapanlar, kısaltabiliyorlar. Mesela 18 ay taksit yapmış, gelmiş durumu iyi, ‘ben bunu 9 taksite indirmek istiyorum’ deyince taksit farkı kısalmış oluyor.” SGK’nın kestiği idari para cezalarına yapılandırma var mı? SGK’nın firma ve işletmelere kestiği idari para cezalarının da yapılandırma kapsamına alındığını dile getiren Köroğlu, şunlara değindi: “Burada idari para cezalarının aslının yüzde 50’sini siliyoruz. Yani cezanın aslının yüzde 50’sini siliyoruz, gecikme cezasını da komple siliyoruz, yüzde 50’ye Yİ-ÜFE hesaplıyoruz. Yine bu idari para cezalarını istediği takside bölebiliyoruz. Mesela bir işletmeye biz 10 bin TL İdari para cezası kesmişiz, bunun diyelim ki 3 bin TL gecikme zammı var. Biz bu aslını 10 bin TL’yi 5 bin TL’ye indiriyoruz. Yani yüzde 50’sini siliyoruz. Bu 3 bin TL’lik gecikme zammını da siliyoruz, Yİ-ÜFE’yi hesaplıyoruz. Diyelim ki; burada bir 500 TL Yİ-ÜFE geldi. Yani 13 bin TL’lik borca 5 bin 500’e indiriyoruz, bunu peşin öderse yine 500’ün yüzde 90’ını siliyoruz, yani borcu 5 bin 50 TL’ye indiriyoruz. İsterse de bu 5 bin 500 TL’lik borcu takside bölüyoruz. İdari para cezaları kanunda olduğu gibi, kişi işçi çalıştırmıştır, ancak sigortaya bildirmemiştir. Kanunda, sigortalı işe başlamadan bir gün önce kuruma bildirilir diyor. Kişi bugün işe başlanmıştır, ama bir gün sonra bildirilmiştir bundan dolayı ceza yiyor, işte denetmenlerimiz incelemek için defter ve belge istemiştir, defter belge ibraz edilmemiştir. Yani bizim aylık hizmet bildirgesi, defter ibraz etmeme gibi, geç ibraz ettirme, kayıt dışı çalıştırma, bu gibi seçeneklerde idari para cezası uyguluyoruz.” “Yapılandırma yapanlar Borcu Yoktur yazısı alabiliyor mu?” Devlet ile iş yapan veya devlet ihalelerine giren borçlu firmaların yapılandırma ile birlikte “Borcu Yoktur” yazısını nasıl alabilecekleri hakkında da bilgi sunan Köroğlu, şu ifadeleri kullandı: “Eğer kişinin bize borcu varsa, eğer borcu yoktur yazısı alacaksa, peşin ödeme seçeneğini seçmişse borcunun tamamını ödediği zaman, borcu yoktur yazısını alabilir. Taksitle ödeme tercih edilmişse, ilk iki taksiti zamanında ödediği takdirde borcu yoktur yazısını alabilir. Ama şimdi diyecekler ki, 2. Taksitin vadesi 30 Nisan’da. Ama 31 Aralık’tan önce bugün geldi yapılandırma yaptı, eğer ilk iki taksiti bize peşin öderse, hemen biz ona borcu yoktur yazısı verebiliriz. Yani 30 Nisan’ı beklemeye gerek yok. Peşin ödeyemedi taksit yaptı 18 ay, ama iki taksiti hemen öderse, biz hemen ona borcu yoktur yazısı verebiliyoruz.” Yapılandırma yapanlara E haciz uygulanıyor mu? E haciz işlemleri ile ilgili de konuşan Köroğlu, şöyle devam etti: “Pandemi döneminde e haciz işlemlerini kaldırdık. Diyelim ki, kişinin arabasına, evine yani bütün taşınmasına haciz konuldu. Kişi geliyor bize, eğer peşin ödeme seçeneğini tercih ederse para ödediği taktirde bütün hacizleri kaldırıyoruz. Ama taksitli seçeneği seçtiği zaman, kişinin biz durumuna bakıyoruz. Diyelim ki, kişinin toplamda 50 bin TL borcu var; bunu yapılandırdık ve yapılandırma ile birlikte borcu 30 bin TL’ye düştü. Şimdi biz yapılandırmadan önceki tutar kadar teminatı bırakıyoruz, diğerlerini kaldırıyoruz. Mesel bizde birisinin gayrimenkulü var, bir de araç haczi var. Şimdi aracın kasko değeri 50 -60 bin TL. Biz bu 60 bin TL’yi borca karşılık tutuyoruz, gayrimenkul ve diğer taşınmazların üzerindeki haczi kaldırabiliyoruz. Dolayısıyla, böyle bir imkandan faydalanmak isteyen kişi bize gelsin, talepte bulunsun, eğer taksit yaptırmak isterse ilk taksiti yatırsın ve bize dilekçe verdikten sonra talepte bulunursa biz hepsini kaldırıyoruz. Kişi taksit yapmışsa, eğer taksitini bozmamışsa biz hacizden satış işlemi yapmıyoruz. Ama vatandaşlara bu yapılandırmada şöylede bir kolaylık sağlıyoruz; Bize yapılandırma talebi var, taksit yapmışız, ama gelip bize talepte bulunursa, ‘benim aracımı satın’ derse, biz taksit bozulmadan satıyoruz, oradan gelen tutarı da biz taksitlerine mahsup ediyoruz.” Yapılandırmanın bozulma usulü nasıl oluyor? “Yapılandırma, kişinin ilk 3 taksitini ödemezse bozuluyor. Vatandaşımıza biz bir takvim yılında iki taksit aksatma imkanı veriyoruz. Ama üçüncü taksiti yapmazsa, yapılandırma bozulur. Burada şöyle bir kolaylıkta sunuyoruz; ilk iki taksiti ödedi, 2020 yılında diyelim ki bir taksiti kaldı, 2021 yılından da bir taksit ödemedi, o geride kalan taksitleri de ödediği taktirde yapılandırmasını bozmuyoruz. Ama ödeme yapmazsa yapılandırması bozulur.” HABER: Savaş ARI