TMO’nun alımdaki zorlu şartları yüzünden bu yıl da tüccarla baş başa kalan üreticiler, fındığını devletin açıkladığı fiyatın 3.5 lira altında satmak mecburiyetinde bırakılıyor. Bu durum fındık için aylarca ter döken ve artan maliyetleri karşılamakta zorlanan üreticilerin elinde avucunda bir şey kalmamasına neden oluyor.
İYİ Parti Düzce İl Başkanı Yunus Özay Er de yaptığı yazılı açıklamada, fındık üreticisinin tüm maliyetleri artarken, bu yıl geçen senenin altında bir fiyata fındığını satmak zorunda kaldığını savundu.
Kalem kalem artan maliyetleri sıraladı
Fındık üretiminde ve ihracatında en büyük payın Türkiye’ye ait olduğunu belirten İl Başkanı Er, açıklamasını şöyle sürdürdü: “Buna rağmen, hükümet ne yazık ki fındık konusunda şu ana kadar henüz ulusal bir politika geliştirebilmiş değildir. Uygulanan yanlış politikalardan etkilenen fındık üreticileri bu yıl da 24 TL ve altına düşen fiyatlar karşısında mağdur olmuştur. Bu sezon fındık üreticileri, geçen yılki fiyatların altında fındık satmaya başlamıştır. Geçen yıl 25-26 TL’ye fındık sattıklarını belirten üreticiler bu yıl aynı fındığı 24 TL’den zor satar hale gelmiştir. Serbest piyasada fındık 24 TL ve altında işlem görmeye başlamıştır. Üreticinin maliyetleri bu yıl geçmiş yıllara oranla çok daha fazla artmıştır. Geçen yıl 64 TL’ye satılan can gübresinin torbası 140 TL’ye yükselmiştir. Fındıkta işçilik maliyetinin en önemli iki kalemlerinden birisi durumunda olan işçilik ücreti günlük 120-200 TL bandını görmüştür. Ayrıca ot biçme işlemi maliyeti de gündelik 500 TL’ye kadar çıkmıştır. Bu durum mutlaka hükümet tarafından dikkate alınmalıdır.”
“Düşen fındık fiyatları karşısında TMO derhal devreye girmeli”
TMO’nun acilen devreye girmesi gerektiğini belirten Er, şunları kaydetti: “Düşen fındık fiyatları karşısında TMO derhal devreye girmeli ve gereğini yaparak, üreticileri düşük fiyata karşı korumalıdır. Böylece üreticilerimizin düşük fiyat mağduriyeti giderilmelidir. Buna bağlı olarak fındık alım noktalarının sayısı da artırılmalıdır. Mevcut sayı yetersizdir. TMO gerekiyorsa yeni fındık alım noktaları belirleyerek, bir ay sonrasına vermiş olduğu fındık alım randevularını daha erken tarihlere çekmeli, ödemeleri de üreticiye peşin olarak yapılmalıdır. Açılan okullar ve geciken borçlar karşısında üreticinin bir gün bile bekleyecek hali kalmamıştır.”
TMO’nun ürün tesliminde işi yokuşa sürmesinin üreticiyi mağdur ettiğine işaret eden Er, “TMO ürün tesliminde işi yokuşa sürmekten vazgeçmelidir. Alım şartlarını yumuşatmalı, randevu sistemini ve ödeme tarihini daha belirgin ve öngörülebilir hale getirmelidir, işi tesadüflere bırakmamalıdır. TMO’nun işi yokuşa sürmesi, üreticinin fındığını tüccara daha ucuza satmasına neden olmaktadır. Mutlaka bunun önüne geçilmelidir. Bunun dışında, yaşlı fındık ağaçları ve ekonomik ömrünü tamamlamış bahçeler bugüne kadar yenilenememiştir. Bu konuda üretici gerekli destekleri alamamıştır. Fındık rekolte belirlemesi konusunda hemen hemen her yıl sorun yaşanmaktadır. Sektör temsilcilerinden uzak belirlenen rekolte konusunda her yıl tartışma yaşanmaktadır” dedi.
“Sözleşmeli üretim desteklenmeli”
Piyasada fiyat istikrarı sağlanamadığı gibi ürün ihtisas borsalarının da kurulamadığı eleştirisinde bulunan İYİ Parti Düzce İl Başkanı Yunus Özay Er, açıklamasını şöyle noktaladı: “Fındık önemli bir sanayi ürünü konumunda olmasına rağmen fındığa dayalı gıda sanayisi üretim makinaları bugüne kadar yeterince teşvik edilememiştir. Başta gübre olmak üzere girdi destekleri yetersizdir. 170 TL olan ürün desteği bile üreticinin taleplerini karşılayacak şekilde 250 TL’ye çıkarılamamıştır. Piyasada fiyat istikrarı sağlanamadığı gibi ürün ihtisas borsaları da kurulamamıştır. Hem üretim hem de pazarlama açısından sözleşmeli üretim desteklenmelidir. Üretici bu sayede, fiyat garantisi elde etmelidir. Nitelik olarak standardı düşük depolardan henüz kaliteli, modern ve stratejik depoculuk sitemine geçilememiştir. Lisanslı depoculuk yaygınlaştırılamamıştır. Fındık üreticilerimiz bütün bu sorunlara yönelik hükümetten bir çözüm beklemektedir.”
