Akçakoca’nın yüz yıla yakın geçmişi ile tarihi simgelerinden biri olan Orhan Gazi İlkokulu’nun mimari özellikleri, Düzce Üniversitesi akademisyenleri tarafından ayrıntılı olarak incelendi. Yapılan çalışmalar Sanat Tarihi Dergisi’nde yayınlandı.
Düzce Üniversitesi Kaynaşlı Meslek Yüksekokulu Mimarlık ve Şehir Planlama Bölümü’nden Öğr. Gör. Elif Sahtiyancı ve Sanat, Tasarım ve Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü’nden Dr. Öğr. Üyesi Nuray Benli Yıldız tarafından “Erken Cumhuriyet Dönemi İlkokul Yapılarına Akçakoca’dan Bir Örnek: Orhan Gazi İlkokulu” başlıklı çalışma hazırlandı.
Çok boyutlu ele alınan ve dönemin mimari özellikleri paralelinde incelenen yapının Düzce ve Akçakoca’nın Erken Cumhuriyet dönemi mimarlık üretimine ışık tutması ve daha sonra yapılacak çalışmalara örnek teşkil etmesi amaçlandı.
“Özgün mimarisi korunuyor”
Yapılan çalışma hakkında bilgi veren araştırmacılar, “Akçakoca Orhan Gazi İlkokulu, Mukbil Kemal Taş tarafından üretilen tip projenin taşrada tekrar edilmiş bir örneğidir. Simetrik kurguya sahip olan yapıda giriş orta eksen üzerinden alınmaktadır. Geniş saçaklı ahşap payandalı çatısı köşelerde ve giriş aksında çıkma yapan, bodrum üzeri iki kattan oluşan yapı Birinci Ulusal Mimarlık Dönemi’nin özelliklerini yansıtmaktadır. Orhan Gazi İlkokulu’nda eğitim-öğretim faaliyetleri 1929 yılından 2015 yılına kadar kesintisiz olarak devam etmiştir. Yapı yüzyıla yakın kullanım süresi içerisinde birtakım onarım çalışmalarına maruz kalmış olmasına karşın özgün mimari kimliği zarar görmemiştir.” ifadelerini kullandı.
Türk Edebiyatı’nın unutulmaz ismi Rıfat Ilgaz da burada görev yaptı
Aynı aileden birkaç kuşağın bu okuldan mezun olması ve Hababam Sınıfı b aşta olmak üzere onlarca eserin sahibi Rıfat Ilgaz gibi Türk edebiyat tarihinin önemli bir isminin okulda görev yapmış olması, Orhan Gazi İlkokulu’nun kentlinin hafızasında önemli bir yere sahip olmasını sağladı.
Erken Cumhuriyet Dönemi’nin mimari karakterini yansıtan Orhan Gazi İlkokulu’nun özgün işlevi terkedilmeden korunması ve yaşatılmasının Akçakoca ile Düzce’nin mimari ve toplumsal belleği açısından büyük önem arz ediyor.
